Zbiornik Racibórz Dolny jest jedną z kluczowych inwestycji przeciwpowodziowych w kraju. Ma chronić ok. 2,5 mln mieszkańców dorzecza Odry - od Raciborza do Wrocławia. Wartą ok. 1 mld zł umowę na budowę zbiornika podpisano w czerwcu 2013 r. Prace ruszyły w lipcu 2013 r. Według ostatnich informacji, inwestycja być zakończona w 2018 r. Inwestorem jest reprezentujący Skarb Państwa Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Gliwicach (RZGW).

To właśnie dyrektor RZGW złożył zawiadomienie, po którym w maju br. wszczęto śledztwo, nadzorowane przez gliwicką prokuraturę. Czynności w tym postępowaniu wykonują funkcjonariusze ABW, którzy zabezpieczyli dokumentację i przesłuchują świadków - powiedziała w środę PAP rzeczniczka Prokuratury Okręgowej w Gliwicach Joanna Smorczewska.

Według zawiadomienia dyrektora RZGW, prowadząca prace budowlane hiszpańska firma Dragados działała niezgodnie z projektem budowlanym i projektami wykonawczymi, w ten sposób od września do grudnia 2015 r. doprowadzając do "niekorzystnego rozporządzenia mieniem" na kwotę prawie 12 mln zł.

"W sprawie analizowany jest również wątek dotyczący sprowadzenia bezpośredniego niebezpieczeństwa zawalenia się budowli hydrotechnicznej w postaci tegoż zbiornika przeciwpowodziowego" - dodała prok. Smorczewska.

W opinii dyrektora RZGW w Gliwicach, nieprawidłowości przy budowie miały dotyczyć w szczególności użycia innego niż wymagane kruszywa wbudowanego w korpus nasypów zbiornika, gdyż granulacja użytego materiału jest większa niż 100 mm. Jak podkreśla autor zawiadomienia, użycie kruszywa o niedopuszczalnych parametrach może mieć istotny wpływ na stabilność wybudowanych nasypów.

W marcu 2016 r. zostały wykonane przez inwestora badania sprawdzające materiał wbudowany w korpusy zapór, które wykazały, że tzw. nadziarno, czyli kruszywo o wielkości ziaren większej niż być powinna, występuje w 95 proc. prób.

W śledztwie dotychczas nikomu nie przedstawiono zarzutów.

Zbiornik Racibórz Dolny o powierzchni 26 km kw. zaprojektowano jako polder (suchy zbiornik wypełniany wodą tylko przy powodzi). Jego zapora czołowa będzie miała 4 km długości (znajdzie się tam budowla przelewowo-spustowa odprowadzająca wodę do tzw. Odry Miejskiej), zapora lewobrzeżna - 9,6 km, a prawobrzeżna - 8,8 km. Zapory będą konstrukcjami ziemnymi sięgającymi do ok. 10 m wysokości.

Finansowanie budowy zbiornika pochodzi z Międzynarodowego Banku Odbudowy i Rozwoju, Banku Rozwoju Rady Europejskiej, Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.