Prawo i normy bezpieczeństwo funkcjonalne cz. I

Prawo i normy bezpieczeństwo funkcjonalne cz. I
Fot. Adobe Stock. Data dodania: 20 września 2022

Techniki bezpieczeństwa funkcjonalnego lub zbliżone są stosowane m.in. w przemyśle procesowym, przemyśle budowy maszyn, w budowie urządzeń sterujących, energetyce jądrowej, kolejnictwie czy medycynie. W niniejszym artykule skupiamy się na normie podstawowej bezpieczeństwa funkcjonalnego oraz normach sektorowych odnoszących się do przemysłu procesowego.

Pojęcie bezpieczeństwa funkcjonalnego jest ściśle powiązane z procesem zmniejszania ryzyka z poziomu ryzyka procesu do poziomu ryzyka tolerowanego. Konieczne jest więc zacytowanie wybranych terminów:
  • szkoda - fizyczny uraz lub pogorszenie stanu zdrowia ludzi, tak bezpośrednie, jak i pośrednie, wynikające ze szkody w majątku lub środowisku,

  • zagrożenie - potencjalne źródło szkody,

  • sytuacja zagrożenia - sytuacja, w której osoba jest narażona na zagrożenie,

  • zdarzenie zagrażające - sytuacja zagrożenia, której wynikiem jest szkoda,

  • ryzyko - kombinacja prawdopodobieństwa wystąpienia szkody i ciężkości tej szkody,

  • ryzyko tolerowane - ryzyko, które jest akceptowane w określonym kontekście opartym na aktualnych wartościach społecznych,

  • ryzyko obiektu - ryzyko pochodzące od obiektu sterowanego lub jego współdziałania z układem sterowania,

  • bezpieczeństwo funkcjonalne - część bezpieczeństwa całkowitego odnosząca się do obiektu sterowanego i systemu sterowania obiektem, która zależy od prawidłowego działania systemów elektrycznych/ elektronicznych/programowalnych elektronicznych związanych z bezpieczeństwem i zewnętrznych środków zmniejszania ryzyka,

  • nienaruszalność bezpieczeństwa - prawdopodobieństwo, że system związany z bezpieczeństwem wykona w sposób zadowalający wymagane funkcje bezpieczeństwa we wszystkich określonych warunkach i w określonym przedziale czasu,

  • poziom nienaruszalności bezpieczeństwa - poziom dyskretny (jeden z czterech możliwych) do wyszczególniania wymagań nienaruszalności bezpieczeństwa funkcji bezpieczeństwa, przy czym poziom nienaruszalności bezpieczeństwa 4 jest poziomem najwyższym, a poziom nienaruszalności bezpieczeństwa 1 jest poziomem najniższym.
Poziomy nienaruszalności bezpieczeństwa są zdefiniowane, w zależności od rodzaju pracy urządzeń związanych z bezpieczeństwem, przez parametry zamieszczone w tabelach 2 i 3 normy IEC 61508-1. Przez "całkowite" należy rozumieć dotyczące całego systemu, tj. zintegrowanych sprzętu i oprogramowania.

W związku z takim zakresem stosowania i specyfiką różnych sektorów gospodarki rozróżnia się: normę podstawową, normy sektorowe i normy grup wyrobów.

NORMA PODSTAWOWA

Norma podstawowa jest pakietem siedmiu norm, które są opisane poniżej.

PN-EN 61508-1:2010P, Bezpieczeństwo funkcjonalne elektrycznych/elektronicznych/programowalnych elektronicznych systemów związanych z bezpieczeństwem - Część 1: Wymagania ogólne.

Niniejsza część serii norm IEC 61508 zawiera ogólne wymagania z zakresu bezpieczeństwa funkcjonalnego. Inne części IEC serii 61508 koncentrują się na bardziej szczegółowych tematach: części 2 i 3 zawierają wymagania szczegółowe i dodatkowe dotyczące systemów E/E/PE związanych z bezpieczeństwem (w zakresie sprzętu i oprogramowania); część 4 podaje definicje i skrótowce stosowane w niniejszej normie; część 5 zawiera wytyczne, przez przedstawienie przykładowych metod, do stosowania części 1 w zakresie określania poziomów nienaruszalności bezpieczeństwa; część 6 zawiera wytyczne do stosowania części 2 i 3; część 7 obejmuje przegląd technik i sposobów. IEC 61508-1, IEC 61508-2, IEC 61508-3 i IEC 61508-4 są podstawowymi publikacjami bezpieczeństwa, a także są przeznaczone do stosowania jako normy samodzielne.

Norma PN-EN 61508-1 obejmuje następujące zagadnienia:
  • określa cykl życia bezpieczeństwa systemu i sformułowanie wymagań dotyczących każdej fazy tego cyklu,

  • udostępnia metodę opracowywania specyfikacji wymagań bezpieczeństwa koniecznych do osiągnięcia wymaganego bezpieczeństwa funkcjonalnego systemów E/E/PE związanych z bezpieczeństwem,

  • wprowadza podejście opierające się na analizie ryzyka do określania wymagań w zakresie nienaruszalności bezpieczeństwa,

  • wprowadza poziomy nienaruszalności bezpieczeństwa do wyszczególniania docelowych poziomów nienaruszalności bezpieczeństwa funkcji bezpieczeństwa, które mają być zaimplementowane przez systemy E/E/PE związane z bezpieczeństwem,

  • ustala docelowe miary liczbowe uszkodzeń pojedynczych funkcji bezpieczeństwa wykonywanych przez systemy E/E/PE związane z bezpieczeństwem, sprzężone z poziomami nienaruszalności bezpieczeństwa,

  • ustala dolną granicę docelowej miary uszkodzeń funkcji bezpieczeństwa wykonywanej przez pojedynczy system E/E/PE związany z bezpieczeństwem; w przypadku systemów E/E/PE związanych z bezpieczeństwem pracujących w: - rodzaju pracy na rzadkie przywołanie; dolna granica jest ustalona jako średnie prawdopodobieństwo uszkodzenia niebezpiecznego wykonania funkcji na przywołanie, wynoszące 10-5, - rodzaju pracy na częste przywołanie lub ciągłym; dolna granica została ustalona jako prawdopodobieństwo wystąpienia uszkodzenia niebezpiecznego wynoszące 10-9 [h-1],

  • ustala wymagania dotyczące unikania defektów systematycznych i ich kontroli, oparte na doświadczeniu i osądzie z doświadczenia praktycznego uzyskanego w przemyśle; mimo że prawdopodobieństwo wystąpienia uszkodzeń systematycznych nie może na ogół być kwantyfikowane, norma dopuszcza żądanie, aby rozpatrywać osiągnięcie docelowej miary uszkodzeń skojarzonej z funkcją bezpieczeństwa, o ile będą spełnione wszystkie wymagania normy,

  • wprowadza zdolność systematyczną, która ma zastosowanie do elementu w odniesieniu do zapewnianego przezeń zaufania, że nienaruszalność bezpieczeństwa systematyczna spełnia wymagania wyszczególnionego poziomu nienaruszalności bezpieczeństwa,

  • wprowadza szeroki zakres zasad, technik i sposobów uzyskiwania bezpieczeństwa funkcjonalnego systemów E/E/ PE związanych z bezpieczeństwem, lecz nie wykorzystuje wyraźnie koncepcji bezpiecznego uszkodzenia; jednakże koncepcje "bezpiecznego uszkodzenia" i "bezpieczeństwa samego w sobie" mogą mieć zastosowanie i ich wprowadzenie jest akceptowalne, pod warunkiem że są spełnione wymagania odpowiednich rozdziałów normy. Termin stabilności - 2014 r.
PN-EN 61508-2:2010E, Bezpieczeństwo funkcjonalne elektrycznych/elektronicznych/programowalnych elektronicznych systemów związanych z bezpieczeństwem - Część 2: Wymagania dotyczące elektrycznych/elektronicznych/ programowalnych elektronicznych systemów związanych z bezpieczeństwem.

W tej normie, będącej częścią pakietu IEC 61508, wyszczególniono wymagania dotyczące czynności, które mają być wykonane podczas projektowania i wytwarzania systemu elektrycznego, elektronicznego lub programowalnego elektronicznego wiążącego się z bezpieczeństwem sprzętu i integracji systemu, jak też podano informacje konieczne do zainstalowania, przeprowadzenia odbioru komisyjnego i walidacji bezpieczeństwa systemu. W szczególności w normie omówiono zagadnienia:
  • projektowania i wytwarzania: syntezę elementów w celu osiągnięcia wymaganej zdolności systemowej, wynikające z architektury ograniczenia w realizacji nienaruszalności bezpieczeństwa sprzętu, wymagania dotyczące kwantyfikowania skutków przypadkowych uszkodzeń sprzętu, wymagania w zakresie uniknięcia defektów systematycznych, wymagania odnośnie kontrolowania defektów systematycznych, wymagania związane z zachowaniem się systemu w przypadku wykrycia defektu, wymagania dotyczące wdrożenia systemu E/E/PE, wymagania dotyczące elementów uznanych za sprawdzone w stosowaniu, wymagania uzupełniające dotyczące komunikacji,

  • integracji sprzętowej systemu,

  • procedury pracy i serwisu, walidacji bezpieczeństwa, modyfikacji, weryfikacji i oceny bezpieczeństwa funkcjonalnego. Termin stabilności - 2014 r.
PN-EN 61508-3:2010E, Bezpieczeństwo funkcjonalne elektrycznych/ elektronicznych/programowalnych elektronicznych systemów związanych z bezpieczeństwem - Część 3: Wymagania dotyczące oprogramowania.

W tej normie, będącej kolejną częścią pakietu IEC 61508, przedstawiono zasady mające zastosowanie do dowolnego oprogramowania stanowiącego część systemu związanego z bezpieczeństwem lub stosowanego do opracowania systemu wiążącego się z bezpieczeństwem (oprogramowania wiążącego się z bezpieczeństwem). W szczególności w normie omówiono następujące zagadnienia:
  • specyfikację wymagań bezpieczeństwa oprogramowania,

  • plan walidacji aspektów programowych bezpieczeństwa systemu,

  • opracowanie i wytwarzanie oprogramowania: wymagania w zakresie projektu architektury oprogramowania, wymagania dotyczące narzędzi wspomagających, w tym języków programowania, wymagania szczegółowe dotyczące projektu i wytwarzania, wymagania odnośnie implementacji kodów, wymagania dotyczące testowania modułów oprogramowania i jego integracji,

  • wymagania dotyczące integracji elektroniki programowalnej - sprzętu i oprogramowania,

  • procedury pracy, modyfikacji, walidacji i oceny bezpieczeństwa funkcjonalnego oprogramowania. Termin stabilności - 2014 r.
PN-EN 61508-4:2010E, Bezpieczeństwo funkcjonalne elektrycznych/ elektronicznych/programowalnych elektronicznych systemów związanych z bezpieczeństwem - Część 4: Definicje i skrótowce.

W tej normie, będącej kolejną częścią pakietu IEC 61508, przedstawiono definicje oraz wyjaśnienie terminów i skrótowców stosowanych w przypadku elektronicznych systemów związanych z bezpieczeństwem. Podano definicje 78 terminów: 11 dotyczących bezpieczeństwa, 7 dotyczących wyposażenia i urządzeń, 10 dotyczących aspektów ogólnych, 5 dotyczących aspektów związanych z bezpieczeństwem, 14 dotyczących funkcji bezpieczeństwa i nienaruszalności bezpieczeństwa, 12 dotyczących defektu, uszkodzenia i błędu, 4 dotyczące czynności wynikających z cyklu życia, 15 dotyczących potwierdzenia środków bezpieczeństwa. Zamieszczono wykaz terminów w języku polskim i angielskim. Termin stabilności - 2014 r.

PN-EN 61508-5:2010E, Bezpieczeństwo funkcjonalne elektrycznych/ elektronicznych/programowalnych elektronicznych systemów związanych z bezpieczeństwem - Część 5: Przykłady metod określania poziomów nienaruszalności bezpieczeństwa.

W tej normie, będącej kolejną częścią pakietu IEC 61508, przedstawiono ogólne informacje o ryzyku i relacji ryzyka do poziomu nienaruszalności bezpieczeństwa, m.in. pojęcie koniecznego zmniejszenia ryzyka ze względu na przepisy prawne i odczucia społeczne, pojęcia ryzyka indywidualnego i społecznego, rolę systemów E/E/ PE związanych z bezpieczeństwem w procesie zmniejszania ryzyka i osiągania wymaganego poziomu akceptowanego społecznie oraz pewną liczbę metod umożliwiających określenie potrzebnego poziomu nienaruszalności bezpieczeństwa systemów wiążących się z bezpieczeństwem, a mianowicie:
  • metodę ALARP (As Low As Reasonably Practical - tak niskie, jak rozsądnie osiągalne) i koncepcję ryzyka tolerowalnego,

  • metodę jakościową określenia wymaganego poziomu nienaruszalności bezpieczeństwa,

  • metodę grafu ryzyka,

  • półilościową metodę stosującą analizę warstw ochrony (LOPA),

  • metodę ilościową - macierz ostrości zdarzeń zagrażających. Termin stabilności - 2014 r.
PN-EN 61508-6:2010E, Bezpieczeństwo funkcjonalne elektrycznych/ elektronicznych/programowalnych elektronicznych systemów związanych z bezpieczeństwem - Część 6: Wytyczne do stosowania IEC 61508-2 i IEC 61508-3.

W tej normie, będącej kolejną częścią pakietu IEC 61508, przedstawiono informacje i wytyczne na temat:
  • kroków funkcjonalnych przy stosowaniu IEC 61508-2 i IEC 61508-3 wraz ze schematami odpowiednich ścieżek postępowania,

  • przykładowych technik obliczania prawdopodobieństwa uszkodzenia sprzętu: przedstawiono zasady ogólne obliczenia prawdopodobieństwa wystąpienia uszkodzenia niebezpiecznego, metodę schematu blokowego niezawodności z założonym stałym strumieniem uszkodzeń, w ramach której zawarto bogaty materiał źródłowy umożliwiający przeprowadzenie obliczeń, metodę boolowską, metodę szeregów Markowa, metodę symulacji siecią Petriego i Monte Carlo,

  • przykładów obliczenia pokrycia diagnostycznego,

  • metodologii liczbowego wyznaczenia wpływu uszkodzeń wspólnej przyczyny, wiążących się ze sprzętem, na prawdopodobieństwo uszkodzenia,

  • przykładów zastosowania tablic nienaruszalności bezpieczeństwa oprogramowania zawartych w IEC 61508-3. Termin stabilności - 2014 r.
PN-EN 61508-7:2010E, Bezpieczeństwo funkcjonalne elektrycznych/ elektronicznych/programowalnych elektronicznych systemów związanych z bezpieczeństwem - Część 7: Przegląd technik i miar.

W tej normie, będącej kolejną częścią pakietu IEC 61508, zawarto przegląd technik i miar bezpieczeństwa odnoszących się do IEC 61508-2 i IEC 61508-3. Norma jest rozszerzoną bibliografią zagadnienia. Termin stabilności - 2014 r.

NORMA DO PRZEMYSŁU PROCESOWGO

Ze względu na złożoność zagadnienia i różnorodność zastosowań zostały opracowane normy sektorowe, przybliżające wymagania normy ogólnej do wymagań i zwyczajów poszczególnych sektorów zastosowań przemysłowych. Norma sektorowa do przemysłu procesowego jest pakietem trzech norm opisanych poniżej.

PN-EN 61511-1:2007P, Bezpieczeństwo funkcjonalne - Przyrządowe systemy bezpieczeństwa do sektora przemysłu procesowego - Część 1: Schemat, definicje, wymagania dotyczące systemu, sprzętu i oprogramowania.

W niniejszej normie podano wymagania dotyczące specyfikacji, projektu, instalowania, pracy i obsługi przyrządowych systemów bezpieczeństwa, tak aby można było powierzyć im z zaufaniem wprowadzenie procesu w stan bezpieczny i/lub utrzymanie go w tym stanie. Niniejsza norma została opracowana jako implementacja IEC 61508 do sektora procesowego. W szczególności w niniejszej normie:
  • wyszczególniono wymagania dotyczące osiągnięcia bezpieczeństwa funkcjonalnego,

  • określono zakres zastosowania w przypadku, gdy wyposażenie spełniające wymagania IEC 61508 lub punktu 11.5, IEC 61511-1 jest integrowane w system całościowy, który ma być użyty do zastosowania w sektorze procesowym,

  • zdefiniowano relacje między IEC 61511 i IEC 61508,

  • omówiono zastosowanie się, gdy oprogramowanie aplikacyjne jest wytworzone, do systemu mającego programy o ograniczonej zmienności lub ustalone, lecz nie dotyczy wytwórców, projektantów, integratorów i użytkowników przyrządowych systemów bezpieczeństwa, wytwarzających oprogramowanie posadowione (oprogramowanie systemowe) bądź używających języków o pełnej zmienności (patrz IEC 61508-3),

  • zwrócono uwagę, że w ramach sektora procesowego niektóre zastosowania (np. przybrzeżne) mogą mieć dodatkowe wymagania do spełnienia,

  • przedstawiono w zarysie relacje między przyrządowymi funkcjami bezpieczeństwa i innymi funkcjami,

  • wyszczególniono wymagania na architekturę systemu, konfigurację sprzętu, oprogramowanie aplikacyjne i integrację systemu,

  • wyszczególniono wymagania na oprogramowanie aplikacyjne dla użytkowników i integratorów przyrządowych systemów bezpieczeństwa, w tym wymagania dotyczące następujących spraw: - faz cyklu życia bezpieczeństwa i czynności, jakie należy wykonać podczas projektowania i wytwarzania oprogramowania aplikacyjnego (model cyklu życia bezpieczeństwa oprogramowania), - informacji odnoszącej się do przeprowadzonej walidacji bezpieczeństwa oprogramowania, na użytek organizacji wykonującej integrację SIS, - przygotowania informacji i procedur dotyczących oprogramowania koniecznego dla użytkowników do pracy i obsługi SIS, - procedur i specyfikacji, które mają spełniać organizacje wykonujące modyfikacje oprogramowania bezpieczeństwa,

  • zdefiniowano wymagania dotyczące implementacji przyrządowych funkcji bezpieczeństwa jako części całościowego przedsięwzięcia do osiągnięcia bezpieczeństwa funkcjonalnego,

  • przyjęto jako podstawę cykl życia bezpieczeństwa i zdefiniowano wykaz czynności koniecznych do ustalenia wymagań bezpieczeństwa funkcjonalnego i wymagań nienaruszalności bezpieczeństwa dotyczących przyrządowego systemu bezpieczeństwa,

  • zamieszczono wymaganie, aby była wykonana ocena zagrożeń i ryzyka w celu zdefiniowania wymagań funkcjonalnych bezpieczeństwa i poziomów nienaruszalności bezpieczeństwa każdej przyrządowej funkcji bezpieczeństwa,

  • wyszczególniono techniki/sposoby wymagane do osiągnięcia wymaganego poziomu nienaruszalności bezpieczeństwa i podano schemat postępowania,

  • dostarczono schemat ustalenia poziomów nienaruszalności bezpieczeństwa, lecz nie wyszczególniono poziomów nienaruszalności bezpieczeństwa wymaganych w konkretnych zastosowaniach (zaleca się, aby było to ustalane na podstawie wiedzy o szczególnym zastosowaniu),

  • zamieszczono wymaganie, aby projekt przyrządowej funkcji bezpieczeństwa brał pod uwagę czynniki ludzkie. Termin stabilności - 2015 r.
PN-EN 61511-2:2008P, Bezpieczeństwo funkcjonalne - Przyrządowe systemy bezpieczeństwa do sektora przemysłu procesowego - Część 2: Wytyczne do stosowania IEC 61511-1.

Zamieszczono wytyczne do sporządzania specyfikacji, projektowania, instalowania, pracy i obsługi Przyrządowych Funkcji Bezpieczeństwa i związanego z nimi przyrządowego systemu bezpieczeństwa, zdefiniowanych w PN-EN 61511-1. Wytyczne są zredagowane jako wyjaśnienia do poszczególnych punktów normy IEC 61511-1 i oznaczone tymi samymi numerami. Termin stabilności - 2015 r.

PN-EN 61511-3:2009P, Bezpieczeństwo funkcjonalne - Przyrządowe systemy bezpieczeństwa do sektora przemysłu procesowego - Część 3: Wytyczne do określania poziomów wymaganych nienaruszalności bezpieczeństwa.

Norma dotyczy zastosowania przyrządowych systemów bezpieczeństwa w przemyśle procesowym. Zamieszczono wymaganie wykonania oceny zagrożeń i ryzyka procesu w celu umożliwienia uzyskania specyfikacji na przyrządowe systemy bezpieczeństwa. Inne systemy bezpieczeństwa są rozpatrywane tylko w takim zakresie, aby ich udział mógł być wzięty pod uwagę przy rozpatrywaniu wymaganych właściwości przyrządowego systemu bezpieczeństwa. Przyrządowy system bezpieczeństwa zawiera wszystkie komponenty i podsystemy konieczne do zrealizowania przyrządowych funkcji bezpieczeństwa od czujnika(-ów) do elementu(-ów) końcowego(-ych). Norma zawiera dwa pojęcia podstawowe do jej stosowania: cykl życia bezpieczeństwa oraz poziomy nienaruszalności bezpieczeństwa i dotyczy przyrządowych systemów bezpieczeństwa wykorzystujących technikę elektryczną (E)/elektroniczną (E)/programowalną elektroniczną (PE). Jeśli są użyte inne techniki w jednostkach logicznych, to zaleca się stosowanie podstawowych zasad niniejszej normy. Niniejsza norma także dotyczy czujników i elementów końcowych przyrządowych systemów bezpieczeństwa, bez względu na zastosowane techniki. Jest szczególną normą przemysłu procesowego w ramach schematu IEC 61508 i wytycza podejście do czynności cyklu życia bezpieczeństwa w celu uzyskania minimalnych standardów tych czynności. To podejście zostało przyjęte przy założeniu, że jest stosowana racjonalna i konsekwentna polityka techniczna.

W większości sytuacji bezpieczeństwo jest najlepiej osiągane przez proces projektowania nieodłącznie nastawiony na bezpieczeństwo. Jeśli jest konieczne, może to być połączone z systemem lub systemami zabezpieczającymi w celu osiągnięcia zidentyfikowanego ryzyka resztkowego. Systemy zabezpieczające mogą wykorzystywać różne techniki (chemiczną, mechaniczną, hydrauliczną, elektryczną, elektroniczną, elektroniczną programowalną). Zaleca się, aby każda strategia bezpieczeństwa rozpatrywała swój indywidualny przyrządowy system bezpieczeństwa w kontekście innych systemów zabezpieczeń. Aby ułatwić takie podejście, w normie sformułowano wymagania, aby:
  • została wykonana ocena zagrożeń i ryzyka w celu zidentyfikowania całkowitych wymagań bezpieczeństwa,

  • zostało wykonane przypisanie wymagań bezpieczeństwa do przyrządowego(- ych) systemu(-ów) bezpieczeństwa,

  • działano w ramach schematu, który może być stosowany do wszystkich metod przyrządowych uzyskiwania bezpieczeństwa funkcjonalnego,

  • uszczegółowiono zastosowanie określonych czynności, np. zarządzanie bezpieczeństwem, które mogą być zastosowane do wszystkich metod osiągania bezpieczeństwa funkcjonalnego.
W normie podano wytyczne do określania wymaganego poziomu nienaruszalności bezpieczeństwa SIL w ramach analizy zagrożeń i ryzyka. Zamieszczono informacje ogólne o metodach stosowanych w tym zakresie, jednak dostarczone informacje nie są wystarczająco szczegółowe, aby wdrożyć jakiekolwiek z tych podejść. Załączniki do niniejszej normy dotyczą następujących spraw:
  • koncepcji ryzyka tolerowanego i ALARP,

  • metody półilościowej stosowanej do określenia wymaganego SIL,

  • metody macierzy bezpieczeństwa do określenia wymaganego SIL,

  • metody stosującej podejście półjakościowego grafu ryzyka do określenia wymaganego SIL,

  • metody stosującej podejście jakościowego grafu do określenia wymaganego SIL,

  • metody stosującej podejście analizy warstwy zabezpieczenia (LOPA) do określenia wymaganego SIL. Termin stabilności - 2015 r.
Należy zaznaczyć, że pakiet norm IEC 61511 jest już znowelizowany i nowe wydanie oczekuje na edycję. W kolejnym, wrześniowym numerze "Automatyki" przybliżymy Państwu temat norm sektorowych dla energetyki jądrowej, kolejnictwa oraz urządzeń medycznych.

prof. dr inż. Tadeusz Missala Przemysłowy Instytut Automatyki i Pomiarów PIAP
×

DALSZA CZĘŚĆ ARTYKUŁU JEST DOSTĘPNA DLA SUBSKRYBENTÓW STREFY PREMIUM PORTALU WNP.PL

lub poznaj nasze plany abonamentowe i wybierz odpowiedni dla siebie. Nie masz konta? Kliknij i załóż konto!

Zamów newsletter z najciekawszymi i najlepszymi tekstami portalu

Podaj poprawny adres e-mail
W związku z bezpłatną subskrypcją zgadzam się na otrzymywanie na podany adres email informacji handlowych.
Informujemy, że dane przekazane w związku z zamówieniem newslettera będą przetwarzane zgodnie z Polityką Prywatności PTWP Online Sp. z o.o.

Usługa zostanie uruchomiania po kliknięciu w link aktywacyjny przesłany na podany adres email.

W każdej chwili możesz zrezygnować z otrzymywania newslettera i innych informacji.
Musisz zaznaczyć wymaganą zgodę

KOMENTARZE (0)

Do artykułu: Prawo i normy bezpieczeństwo funkcjonalne cz. I

NEWSLETTER

Zamów newsletter z najciekawszymi i najlepszymi tekstami portalu.

Polityka prywatności portali Grupy PTWP

Logowanie

Dla subskrybentów naszych usług (Strefa Premium, newslettery) oraz uczestników konferencji ogranizowanych przez Grupę PTWP

Nie pamiętasz hasła?

Nie masz jeszcze konta? Kliknij i zarejestruj się teraz!