Skomentuj 
Podziel się!
Udostępnij
Twittnij
Wyślij
Drukuj
Planowana ustawa o korytarzach przesyłowych ma być remedium na problemy z inwestycjami w linie elektryczne, wodociągi i kanalizację. Ale wzbudza wielkie kontrowersje, eksperci i samorządowcy nie zostawiają na niej suchej nitki. Czy rząd ich posłucha?
W szczegółach chodzi o to, że z chwilą ustanowienia korytarza przemysłowego wszystkie tereny, przez które będzie on przebiegał, zostaną obciążone służebnością przesyłu, czyli zobowiązaniem właściciela działki do udostępnienia inwestorowi terenu do budowy i modernizacji. Będzie to według definicji wyodrębniony prawnie obszar, wyznaczony ze względu na cel publiczny, w którym mają być zlokalizowane urządzenia przesyłowe (należące do jednego lub wielu przedsiębiorstw przesyłowych). Właściciel gruntu przeciętego np. elektryczną linią otrzyma za to odszkodowanie.
Samorządowcy mają jednak szczególne uwagi do projektu nowego prawa. Po pierwsze chodzi o to, że nawet wówczas, gdy nieruchomość ma inne przeznaczenie w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego, złożenie wniosku o ustalenie korytarza przesyłowego przez przedsiębiorcę spowoduje, że starosta lub wojewoda nie będzie miał żadnych podstaw do wydania decyzji odmownej (nie przewiduje się jakichkolwiek kryteriów, od których spełnienia ma zależeć decyzja pozytywna, a jej wydanie nie zależy od uznania). W art. 18 ust. 1 projektu zapisano wprost, że obowiązek zgodności z planami miejscowymi nie ma zastosowania w sprawach dotyczących inwestycji w zakresie urządzeń przesyłowych.
Innym wcale nie błahym problemem jest to, że ustawa przewiduje, iż z chwilą wydania zgody na inwestycję, firmy ją realizujące nie będą musiały pytać o zgodę na zajęcie czyjejś działki i wjazd na nią (w tym ciężkim sprzętem) ani płacić za jej zajęcie i użytkowanie.
Dotyczy to także działek należących do samorządów, dlatego Marek Wójcik już zdążył przyznać, że Związek Powiatów Polskich w ogóle odmawia opiniowania „tego absurdalnego projektu”. - Rozumiemy potrzebę lepszego uregulowania kwestii prowadzenia inwestycji liniowych, ale fundowanie nam nowych specustaw nie jest sposobem rozwiązania problemu ułomnego prawa – mówi Marek Wójcik.
Proponowane zmiany legislacyjne budzą również sporo wątpliwości u Jana Anysza, prezesa Towarzystwa Rozwoju Infrastruktury „ ProLinea”. Twierdzi on wręcz, że co do niektórych z proponowanych zapisów istnieje obawa, że mogą być sprzeczne z Konstytucją. - Obawiamy się, że w proponowanych regulacjach może dojść do naruszenia zasady równości stron stosunków cywilnoprawnych, co może w praktyce przynieść negatywne skutki. Obawy budzi m.in. regulowanie wszystkich spraw tylko decyzją administracyjną oraz niejasne zapisy dotyczące wyceny wartości nieruchomości – mówi Jan Anysz.
Projektowana ustawa ma również zapewnić mechanizmy konieczne dla uporządkowania stanu prawnego już funkcjonujących urządzeń przesyłowych i skończyć spory dotyczące samowolnego zajęcia czyjejś działki "na przesył" w latach PRL-u.
W praktyce – zdaniem Agaty Kaczor z kancelarii Kaczor, Klimczyk, Pucher i Wypiór - i to legislatorowi nie wyszło. Ustawa, podobnie jak dla obecnych inwestycji, przewiduje tu odszkodowanie na podstawie zaprojektowanego algorytmu (trzeba tu dodać, że regulacja stanu prawnego ciągów przesyłowych posadowionych na nieruchomościach osób trzecich jest naprawdę poważnym problemem, o jego skali świadczy choćby ilość zapadających rokrocznie orzeczeń sądów dotyczących roszczeń właścicieli nieruchomości wysuwanych przeciwko przedsiębiorcom przesyłowym).
Według projektu przedsiębiorca przesyłowy - występując z wnioskiem o ustanowienie korytarza - wciąż nie ma żadnej gwarancji, którą drogę wypłaty odszkodowania wybierze druga strona. - Ustanowienie korytarza wciąż oznaczać będzie dla niego groźbę uwikłania się w indywidualny proces zmierzający do ustalenia odszkodowania, przy jednoczesnym przesądzeniu roszczenia co do zasady. Nie wiadomo dokładnie, jak wyliczane będą ustawowe odszkodowania, a w szczególności wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z cudzej nieruchomości w przeszłości – twierdzi Agata Kaczor.
- Powstaje także kolejne pytanie - czy proponowane rozwiązanie nie powiela istniejącej, stosunkowo nowej instytucji, czyli służebności przesyłu. Każda ze stron może w aktualnym stanie prawnym domagać się ustanowienia takiej służebności - za stosownym wynagrodzeniem. Czy potrzebna jest więc dodatkowa opcja ustanawiania ograniczonego prawa rzeczowego z mocy prawa - zmieniająca ogólne regulacje kodeksu cywilnego – pyta Agata Kaczor.
My pytamy za to, o co innego. Czy taka krytyka projektu nowego prawa powinna się czymś skończyć? Zdaniem naszej rozmówczyni, rząd jednak powinien zrezygnować ze specustawy po korytarzach przesyłowych.
- Planowana ustawa zawierać będzie szczególną regulację w stosunku do naprawdę wielu obowiązujących ustaw, w tym aktów tej rangi, co kodeks cywilny, ustawa o gospodarce nieruchomościami czy prawo budowlane. Nasuwa się pytanie, czy naprawdę wprowadzenie mechanizmów porządkujących stan prawny istniejących urządzeń przesyłowych nie może być dokonywane na podstawie istniejących przepisów, popartych wieloletnią wypracowaną praktyką. Co więcej, wprowadzone przez taki projekt regulacje prawne - wprowadzające własne definicje pojęć prawnych już funkcjonujących w obrocie oraz kolejne wyjątki w obowiązujących przepisach - wprowadzają chaos legislacyjny. Nasze ustawodawstwo nie od dziś cierpi na przerost regulacji prawnych, przy czym - trzeba to powiedzieć - ilość nie zawsze idzie w parze z jakością. Dręczy mnie obawa, że tak się stanie również w przypadku omawianej ustawy - argumentuje Agata Kaczor.
