Skomentuj 
Podziel się!
Udostępnij
Twittnij
Wyślij
Drukuj
- Powinniśmy sprywatyzować zarządzanie wybudowanymi już autostradami. To konieczność, m.in. ze względu na wpływy do budżetu, jak i lepszą efektywność zarządzania przez podmiot prywatny - powiedział portalowi wnp.pl prezes Stalexportu Autostrady, Emil Wąsacz.
- Budowa autostrad jest bardzo kosztowna. Jednak przy ich realizacji można korzystać z różnych systemów finansowania. Wiadomo, że mamy deficyt budżetu państwa. W takiej sytuacji trzeba zrobić wszystko, żeby go nie pogłębiać, a jednocześnie nie rezygnować z budowy autostrad. Jest to możliwe do wykonania, jeśli budowa autostrad będzie problemem ekonomicznym, a nie politycznym. Na całym świecie korzysta się partnerstwa publiczno-prywatnego - wskazał Wąsacz.
- Jednak w Polsce słowo „prywatny” wciąż ma bardzo złe konotacje. Dlatego z politycznego punktu widzenia uważa się, że im mniej czegoś prywatnego, tym lepiej. A jeśli już do tego dojdzie, to trzeba znaleźć takiego głupiego kapitalistę, który wyda mnóstwo pieniędzy, zrealizuje cele społeczne i da się przy tym wykorzystać. W tym założeniu maksimum ryzyka chce się przerzucać na stronę prywatną, a maksimum władzy pozostawić po stronie publicznej - dodał.
Ponad dwa lata temu Autostrada Południe, z udziałem m.in. Budimeksu, pozyskała koncesję na budowę i eksploatację odcinka autostrady A1 ze Strykowa do Pyrzowic. Jednak przez rok spółce nie udało się zapewnić finansowania dla projektu, dlatego koncesja została anulowana.
Drugim projektem PPP w ostatnich latach, który nie doszedł do skutku, była budowa odcinka autostrady A2 ze Strykowa do Konotopy. W tym przypadku spółka Autostrada Mazowsze, z udziałem m.in. Stalexportu Autostrady, zrezygnowała z przedsięwzięcia na etapie wyłączności negocjacyjnej.
- Zrezygnowaliśmy, bo uznaliśmy, że nie zamkniemy finansowania dla tej inwestycji. Projekty, które spaliły na panewce na A1 i A2 zakładały pełne ryzyko budowy i ruchu samochodów po stronie prywatnej. Do tego przewidywały, że państwo może prowadzić politykę cenową. Za całość kosztów przedsięwzięcia miała odpowiadać strona prywatna, a państwo miało regulować stronę przychodową - przypomniał Wąsacz.
Obecnie, poza Stalexportem, którego spółka zarządza odcinkiem A4 z Katowic do Krakowa, w Polsce jeszcze dwie spółki posiadają koncesje na budowę i eksploatację autostrad. Pierwsza z nich to Gdańsk Transport Company (odcinek A1 z Gdańska do Torunia) oraz Autostrada Wielkopolska (odcinki A2 z Nowego Tomyśla do Konina i Świecka do Nowego Tomyśla).
Wąsacz dodał, że przy wejściu inwestycję drogową, która ma zwrócić się po 20-30 latach i jest obarczona wieloma ryzykami, trzeba zakładać o wiele większą stopę zwrotu niż przy przedsięwzięciach, które nie są obciążone takim wysiłkiem.
- Jaki bank pożyczy pieniądze instytucji, która nie ma zagwarantowanych przychodów? Nie da się tego policzyć, bo jest to zmienna, uzależniona od bieżącej polityki państwa. Nikt nie pożyczy pieniędzy na takie przedsięwzięcie i tak stało się w przypadku odcinków autostrad A1 i A2. Założenia projektów były opracowane przez rząd PiS-u i niestety nie zostały zmienione przez obecny rząd. Trzeba było ten proces przeciąć wcześniej, ale pojawił się polityczny strach przed robieniem ustępstw wobec „prywaciarzy” - ocenił Wąsacz.
Zaznaczył, że państwo, jeżeli samo buduje autostrady, musi się zadłużać, co negatywnie wpływa na jego rating. Przy obecnym zadłużeniu Polska nie powinna już tego poziomu pogłębiać. Dlatego powinno przerzucić ciężar finansowania tych inwestycji na stronę prywatną.
- Możliwe, że w systemie PPP będą budowane odcinki autostrad A1 z Pyrzowic do Tuszyna i A2 z Warszawy na wschód. Jeśli państwo przejmie w tych przedsięwzięciach ryzyko ruchu i zagwarantuje stałą stawkę, będzie to rozwiązanie do przyjęcia. Natomiast w poprzednim modelu państwo chciało ustalać stawki, nie dbając o to, czy autostrada będzie miała użytkowników - powiedział Wąsacz.
- Ważne jest również, aby państwo, które czasami przygotowuje projekty latami, dało podmiotom zgłaszającym się do przetargów czas na przeanalizowanie i przygotowanie przedsięwzięć. Dotychczas bywało tak, że nie były to racjonalne terminy, pozwalające na rzeczowe przygotowanie się do przetargów - dodał.
W opinii Wąsacza, prywatyzacji powinno zostać poddane zarządzanie wybudowanymi już autostradami.
- To konieczność, m.in. ze względu na wpływy do budżetu, jak i lepszą efektywność zarządzania przez podmiot prywatny. Nie oznacza to sprzedaży samej autostrady, a tylko możliwości zarządzania nią. Możemy doczekać się takiego rozwiązania szybciej niż moglibyśmy się tego spodziewać. Przykładami są prosocjalistyczne Włochy czy Francja, które oddały zarząd nad autostradami w prywatne ręce - ocenił.
- Wydaje się, że kapitał prywatny powinien zyskiwać na znaczeniu. Jednak cały czas obawiam się taniego populizmu polityków, którzy w sferze deklaracji są kapitalistami, a w rzeczywistości mają komunistyczne zapędy i chcieliby mieć pełnię kontroli nad gospodarką. Nikt nie ma monopolu na prawdę i najlepsze rozwiązania powstają, gdy pomysły ze sobą konkurują - zaznaczył.
Zdaniem Wąsacza, funkcjonuje zakłamanie, że w Polsce istnieją darmowe drogi.
- Wprowadzenie e-myta trochę tę sytuację odkłamie. W rzeczywistości pytaniem powinno być to, czy drogi są finansowane przez wszystkich podatników, czy przez użytkowników? Prawda jest taka, że państwo finansuje autostrady z pieniędzy podatników, czyli wszystkich obywateli, na rzecz użytkowników, których wśród polskich podatników jest kilkaset tysięcy. To zasada „antyjanosikowa” - zabieramy wszystkim, aby niektórzy mogli jeździć autostradami - wyjaśnił.
- Nie ma to merytorycznego uzasadnienia; jest to niesprawiedliwe i nie posiada ekonomicznego uzasadnienia. Nie jest logicznym płacenie za coś, z czego się nie korzysta. Jednak z punktu widzenia polityki, która rządzi się populistycznymi prawami, dzieli się na autostrady płatne i darmowe, co jest całkowitym fałszem. Powinno się je dzielić - według obecnego stanu - na opłacane przez użytkowników i te opłacane przez wszystkich podatników - podsumował Wąsacz.
Podczas zbliżającego się Europejskiego Kongresu Gospodarczego Emil Wąsacz będzie jednym z uczestników debaty poświęconej infrastrukturze i transportowi.
Sesja odbędzie się trzeciego dnia Kongresu, 18 maja. Zaproszeni goście będą rozmawiać m.in. o projektach komunikacyjnych realizowanych w ramach przygotowań do Euro 2012, a także o zaangażowaniu kapitału prywatnego w inwestycje transportowe.
Więcej informacji o Europejskim Kongresie Gospodarczym na www.eec.eu.
KOMENTARZE (0)
Do artykułu: Emil Wąsacz: sprywatyzujmy zarządzanie autostradami!