Czy mosty z prefabrykatów to nowość?

Czy mosty z prefabrykatów to nowość?
Fot. Adobe Stock. Data dodania: 20 września 2022

Stały rozwój światowej infrastruktury drogowej sprawia, że oczekiwania wobec powstawania nowych dróg i mostów rosną. Budowa powinna być jak najłatwiejsza, precyzyjna, sprawna ale także szybka. Rozwiązaniem, które wydaje się zdobywać coraz większą popularność jest korzystanie z prefabrykatów. Stosowanie tej metody budowy może zminimalizować zakłócenia ruchu, zwiększyć bezpieczeństwo strefy pracy, zmniejszyć negatywy wpływ na środowisko.

Wzorce do dzisiaj stosowanych systemów zaczęły powstawać już około 60 lat temu. Teraz jednak, tego typu mosty są mocniejsze, dłuższe, szersze oraz zdecydowanie bardziej wytrzymałe. Pierwsze prawdziwie modułowe systemy prefabrykowanych mostów zostały opracowane w 1930 roku na potrzeby brytyjskich wojskowych, służyły m.in. do szybkich zmian pozycji, w sytuacjach gdy mosty stałe były zniszczone przez działania wojenne i nieprzejezdne. Zostały opatentowane przez A.M. Hamiltona w 1935 roku. Ich głównymi elementami składowymi były płaskie kratownice ustawiane po bokach, wzdłuż osi mostu. Pomiędzy nimi montowano belki poprzeczne, które stanowiły szkielet dla pomostu. Najczęściej był on układany w formie dodatkowych podłużnych belek i uzupełniających płyt. Dzisiaj znany jest jako system Callendera-Hamiltona.

Kolejny projekt prefabrykowanych mostów powstał dwie dekady później jako alternatywa dla prezentujących się coraz gorzej mostów drewnianych. W systemach tych stosowano płytowe prefabrykowane dźwigary stalowe albo pełnowymiarowe długie elementy kratowe ze stalowym pomostem umieszczanym ponad nimi.

Następnym , bardzo ważnym rozdziałem w historii prefabrykowanych mostów było opracowanie przez brytyjskiego wojskowego inżyniera D. Baileya W1940 roku konstrukcji-i- kony. Most ten był nieco podobny do swojego poprzednika (Callendera-Hamiltona), został jednak zdecydowanie ulepszony i opatentowany w 1943 roku. Co ciekawe, miał bardzo duży wpływ na przebieg II wojny światowej, brytyjski dowódca Bernard Law Montgomery stwierdził, że „Mosty Baileya miały ogromny wkład w zakończenie II wojny Światowej, jeśli chodzi o moje operacje (...), nigdy nie mógłbym utrzymać szybkości i tempa walk bez dużych dostaw tych mostów." Do dziś pozostaje wzorcem dla modułowych konstrukcji składanych, jest również nadal używany przez amerykańską armię oraz sprzedawany departamentom transportu danych stanów jako tymczasowa struktura, wykorzystywana podczas budowy lub odnowy danego mostu lub na wypadek sytuacji awaryjnych, (zdj. i) (zdj. 2)

W roku 1970, kiedy wygasł patent na most Bailey'a, dwie brytyjskie firmy, Acrow Ltd i Mabey and johnson Ltd zaczęły produkować ulepszone wersje wzorcowego modelu. Firmie Acrow Ltd przyznano patent w 1973 roku. Od tamtego czasu system został unowocześniony i ponownie opatentowany w 1990 roku już jako konstrukcja o lepszych parametrach nośności, rozpiętości przęseł i wyglądzie. Obecne konstrukcje mostów („trzeciej generacji”) są lżejsze i mocniejsze. Uzyskanie wyższej jakości było możliwe dzięki ulepszeniu kształtu i konfiguracji stalowych paneli. Trójkątne panele, w odróżnieniu od oryginalnych krat, mogą być umieszczane i łączone w taki sposób, by eliminować naprężenia występujące na punktach łączeń i towarzyszące naturalnemu ugięciu, (zdj. 3)
Aktualnie, zarówno systemy mostowe Acrow, jak i Bailey mogą mieć szerokość nawet trzech pasów ruchu, natomiast chodniki mogą być montowane po dowolnej stronie mostu. Mosty systemu Acrow są popularnie używane na całym świecie zarówno jako konstrukcje tymczasowe jaki stałe. (zdj.4).

Patent dla Mabey & Johnson Ltd., został przyznany w 1987 roku i również dotyczył konstrukcji opartej na projekcie Baileya. Konstrukcja ta jest identyczna z pierwowzorem pod względem kształtu krat i układów, ale wprowadza nowe elementy do systemu paneli. Ich górne pasy są przystosowane do ewentualnego zamocowania na nich dodatkowego piętra krat, co pozwala na wzmocnienie konstrukcji, a tym samym zwiększenie granicy rozpiętości przeszkody. Same panele są też większe niż w oryginalnym projekcie, co przyspiesza tempo instalacji mostu. Przykładem jest sytuacja z Nowego Meksyku, gdzie powódź zniszczyła most autostradowy. Wówczas firma Mabey, w ciągu 24 godzin wykonała projekt odbudowy tymczasowej mostu, z wykorzystaniem komponentów konstrukcji składowanych przez New Mexico DOT (Departament Transportu). Trzydziestometrowy, dwujezdniowy most został zbudowany i przekazany do eksploatacji w ciągu tygodnia.

Z czasem opracowano kolejne projekty opierające się na moście Baileya, np. system Janson, w którym nacisk położono na wytrzymałość i możliwość stosowania projektu jako mostu trwałego a nie tymczasowego; czy system Quadricon - trójkątne panele są ze sobą łączone za pomocą specjalnego elementu. Utworzona w ten sposób kratownica może przyjmować różne kształty i konfiguracje wzależności od przewidzianego obciążenia jakie most ma wytrzymać, (zdj. 5) W ciągu ostatnich 30 lat ten typ mostów był często wybierany w Japonii, przewidywany czas przez jaki most ma nie wymagać poważnej rewitalizacji to 70 lat. Powstały również inne systemy budowy prefabrykowanych mostów, a technologie z tym związane oczywiście nadal się rozwijają, ale nie należy zapominać o historycznych już pierwowzorach, bez których takie mosty wcale by nie powstawały.
×

DALSZA CZĘŚĆ ARTYKUŁU JEST DOSTĘPNA DLA SUBSKRYBENTÓW STREFY PREMIUM PORTALU WNP.PL

lub poznaj nasze plany abonamentowe i wybierz odpowiedni dla siebie. Nie masz konta? Kliknij i załóż konto!

SŁOWA KLUCZOWE I ALERTY

Zamów newsletter z najciekawszymi i najlepszymi tekstami portalu

Podaj poprawny adres e-mail
W związku z bezpłatną subskrypcją zgadzam się na otrzymywanie na podany adres email informacji handlowych.
Informujemy, że dane przekazane w związku z zamówieniem newslettera będą przetwarzane zgodnie z Polityką Prywatności PTWP Online Sp. z o.o.

Usługa zostanie uruchomiania po kliknięciu w link aktywacyjny przesłany na podany adres email.

W każdej chwili możesz zrezygnować z otrzymywania newslettera i innych informacji.
Musisz zaznaczyć wymaganą zgodę

KOMENTARZE (0)

Do artykułu: Czy mosty z prefabrykatów to nowość?

NEWSLETTER

Zamów newsletter z najciekawszymi i najlepszymi tekstami portalu.

Polityka prywatności portali Grupy PTWP

Logowanie

Dla subskrybentów naszych usług (Strefa Premium, newslettery) oraz uczestników konferencji ogranizowanych przez Grupę PTWP

Nie pamiętasz hasła?

Nie masz jeszcze konta? Kliknij i zarejestruj się teraz!